Jak działa Bankowy Fundusz Gwarancyjny?

Pieniądze przechowywane w banku, na przykład na koncie oszczędnościowym, nazywane są lokatą. Z założenia ludzie ufają, że zdeponowane tam pieniądze są bezpieczne. Co jednak stanie się, jeśli bank lub SKOK ogłosi upadłość albo napotka na finansowe problemy? Wtedy właśnie stresu oszczędzi Ci Bankowy Fundusz Gwarancyjny. Czym jest i co ma na celu? Dowiedz się więcej!

Czym jest bankowy fundusz gwarancyjny?

Zastanawiasz się, czy ulokować swoje oszczędności w banku? Rozmyślasz nad tym, czy pieniądze w banku są bezpieczne? Cóż, biorąc pod uwagę długą historię ogłaszania upadłości przez te instytucje, osoby, które zastanawiają się nad założeniem lokaty, słusznie mogą mieć parę obaw. Warto jednak wiedzieć, że od 1994 roku w Polsce funkcjonuje BFG, czyli Bankowy Fundusz Gwarancyjny. Dzięki BFG masz pewność, że Twoje depozyty ulokowane w bankach oraz spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (SKOK) są bezpieczne. Od października 2016 r. działalność tej instytucji została uregulowana ustawą o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji.

Podstawowym zadaniem Bankowego Funduszu Gwarancyjnego jest wypłata środków, które podlegają ochronie na wypadek upadłości banku lub SKOK-u. Poza tym BFG może kontrolować działalność podlegających mu podmiotów oraz przeprowadzić ich przymusową restrukturyzację, jeśli są zagrożone niewypłacalnością. Ochrona finansowa klientów jest nadrzędnym zadaniem tej instytucji.

Jakie podmioty uczestniczą w systemie gwarantowania depozytów?

Gwarantowany fundusz bankowy chroni wszystkie środki, które znajdują się:

• we wszystkich bankach, które mają siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym spółek akcyjnych oraz banków spółdzielczych, z wyłączeniem Banku Gospodarstwa Krajowego i banków hipotecznych;
• we wszystkich spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (SKOK);
• w oddziałach banków zagranicznych z siedzibą na terytorium państwa, które nie jest członkiem Unii Europejskiej, jeżeli system depozytów w tym państwie nie zapewnia wypłaty środków co najmniej w zakresie i w wysokości określonych w ustawie o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji.

Bankowy Fundusz Gwarancyjny – ile ma pieniędzy?

Unia Europejska określiła poziomy gwarancji, które obowiązują we wszystkich państwach członkowskich. Kwota BFG to 100 000 euro (lub jej równowartość w walucie krajowej). Jest to maksymalna wartość gwarancji, którą w przypadku upadłości banku BFG wypłaca deponentowi na rachunkach bankowych wraz z odsetkami naliczonymi do dnia ogłoszenia upadłości banku lub kasy. Podstawą wyliczenia należnej do wypłaty kwoty jest suma wszystkich środków zgromadzonych przez deponenta na imiennych rachunkach oraz innych należności, które podlegały zabezpieczeniu.

Co gwarantuje BFG?

Jak działa gwarancja depozytu w banku? Twoje środki pieniężne są chronione:

• na wszystkich rodzajach rachunków bankowych, których jesteś właścicielem;
• zarówno w walucie polskiej, jak i obcej.

Poza tym ochronie BFG podlegają:

• inne należności, do których jesteś uprawniony w wyniku umowy związanej z założeniem rachunku bankowego;
• środki z przeprowadzania przez bank bankowych rozliczeń pieniężnych;
• wszelkie należności z bankowych papierów wartościowych, które zostały wyemitowane przed 2 lipca 2014 roku;
• wierzytelności wynikające z zapisów bankowych na wypadek śmierci oraz z tytułu kosztów pogrzebu posiadacza rachunku. Warunkiem ich uzyskania jest wystąpienie tych sytuacji przed dniem zawieszenia działalności banku.

Nieco inny zakres gwarancji obowiązuje w SKOK-u. Tutaj również chronione są środki pieniężne zgromadzone w kasie w walucie polskiej i obcej oraz te wynikające z tytułu śmierci oraz pogrzebu członka kasy. Oprócz tego BFG w SKOK-ach chroni:

• inne należności deponenta, które dotyczą umowy związanej z założonym rachunkiem;
• należności po przeprowadzeniu przez kasę rozliczeń finansowych.

Musisz mieć na uwadze, że Bankowemu Funduszowi Gwarancyjnemu nie podlegają wszystkie produkty dostępne dla klientów banków i kas. Na przykład, jeśli skorzystasz z oferty łączonej, takiej jak lokata z funduszem inwestycyjnym, wówczas tylko jeden produkt będzie objęty gwarancją BFG.

Banki komercyjne w Polsce objęte BFG

Oprócz SKOK-ów i banków spółdzielczych w Polsce programem Bankowego Funduszu Gwarancyjnego objęte są następujące banki komercyjne:

• Alior Bank SA;
• Bank BPH SA;
• Bank Handlowy w Warszawie SA (w tym Citi Handlowy);
• Bank Millennium SA (w tym Eurobank);
• Bank Nowy BFG SA;
• Bank Ochrony Środowiska SA;
• Bank Pocztowy SA (w tym EnveloBank);
• Bank Polska Kasa Opieki SA (Pekao SA);
• Bank Polskiej Spółdzielczości SA;
• BNP Paribas Bank Polska SA (w tym GOoptima);
• Credit Agricole Bank Polska SA;
• Deutsche Bank Polska SA;
• DNB Bank Polska SA;
• Getin Noble Bank SA (w tym Getin Bank, Noble Bank);
• Idea Bank SA (w restrukturyzacji; w tym Lion’s Bank);
• ING Bank Śląski SA;
• mBank SA;
• Mercedes-Benz Bank Polska SA;
• Nest Bank SA;
• Plus Bank SA;
• Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski SA (PKO BP oraz Inteligo);
• Santander Bank Polska SA;
• Santander Consumer Bank SA;
• SGB-Bank SA;
• Toyota Bank Polska SA.

Jak wygląda wypłata gwarantowanych środków z BFG?

Kiedy zarząd komisaryczny banku lub SKOK-u ogłosi upadłość, musi przygotować listę deponentów, którzy są uprawnieni do odbioru środków gwarantowanych i nie później niż w terminie 3 dni roboczych od dnia spełnienia warunku gwarancji przekazać ją Bankowemu Funduszowi Gwarancyjnemu. Ten w ciągu 7 dni roboczych od dnia spełnienia warunku gwarancji ogłasza do publicznej wiadomości termin i miejsce wypłat. Każdy deponent uprawniony do pozyskania środków musi się stawić we wskazanym miejscu i terminie z dowodem tożsamości, by otrzymać pieniądze wypłacone w gotówce lub w formie przelewu na innych rachunek bankowy.

Jeśli zgromadzone w depozycie środki miały np. wesprzeć Twoje dziecko na zagranicznych studiach, nie musisz drugi raz ryzykować i gromadzić pieniędzy w banku. Lepiej od razu po odebraniu należnej kwoty zlecić jej transfer zagraniczny przez platformę EasySend. Wówczas masz pewność, że oszczędności, które miały procentować na koncie w banku, zostaną praktycznie wykorzystane, a Ty nie stracisz ani na upadłości kolejnej placówki, ani na ich wymianie, ponieważ w ramach działalności instytucji płatniczych takich jak EasySend zawsze możesz liczyć na świetny kurs walut.

Jeżeli minie wskazany przez BFG termin odbioru środków gwarantowanych, a Ty nie stawisz się tego dnia we wskazanej placówce, środki będzie można wypłacić w Biurze Funduszu do końca roku kalendarzowego, w którym upływa 5 lat od dnia spełnienia warunku gwarancji. Wówczas musisz złożyć odpowiedni wniosek z prośbą o wypłatę środków gwarantowanych. Jeżeli nie pobierzesz należnej Ci kwoty w tym okresie, wypłata ulegnie przedawnieniu.

Na jaką wysokość wypłaty może liczyć deponent?

Największe zainteresowanie wśród klientów banków i SKOK-ów budzi kwestia gwarantowanej sumy wypłaty. Warto podkreślić, że maksymalna kwota, która może być zwrócona jednemu deponentowi, liczy równowartość w złotych 100 000 euro. Dlatego, aby wyliczyć dokładny limit gwarancyjny należny z Bankowego Funduszu Gwarantowanego, trzeba przyjąć średni kurs euro ogłaszany przez Narodowy Bank Polski w dniu ogłoszenia upadłości przez dany podmiot.

Oto przykład:
Pan Jan zdeponował kwotę 100 000 zł na rachunku lokat terminowych w banku XYZ. Podmiot ogłosił upadłość po roku trwania lokaty. Zgodnie z umową oprocentowanie lokaty wynosiło 6% w skali roku (odsetki płatne po upływie roku). Średni kurs euro podawany przez NBP w dniu ogłoszenia przez bank upadłości wyniósł 4,45 zł.

Jaką kwotę wypłaty z Bankowego Funduszu Gwarancyjnego otrzyma pan Jan? W całej sumie należy uwzględnić:

• Kwotę zdeponowaną na lokacie: 100 000 zł.
• Kwotę należnych odsetek, które pan Jan otrzymałby po roku zdeponowania środków, gdyby bank nie ogłosił upadłości, czyli:

100 000 zł x 6% = 6000 zł

Panu Janowi należy się więc wypłata kwoty depozytu wraz z odsetkami, czyli dokładnie 106 000 zł. Ponieważ kwota ta nie przekracza wartości 100 000 euro tj. 106 000 zł x 4,45 zł (kurs wymiany) = 23 820,22 euro – cała suma trafi na konto lub do rąk deponenta.

Gdyby jednak zgromadzone środki przekroczyły wartość 100 000 euro, wypłat będzie dokonywał zarządca lub syndyk z masy upadłościowej podmiotu na ogólnych zasadach Prawa upadłościowego.

Jak widać, BFG chroni deponentów i daje gwarancję wypłat w razie upadłości banku lub kasy.