Dyskryminacja w miejscu pracy w UK

Czujesz, że jesteś dyskryminowana/y w pracy? Sprawdź, jak z tym walczyć i kto Ci może pomóc. W UK, podobnie jak w każdym innym kraju na świecie, dochodzi do różnego rodzaju patologii, w tym dyskryminacji pracowników na tle np. pochodzenia, rasy czy wyznania. Doświadczył tego niejeden polski emigrant – dziś spróbujemy znaleźć sposób na walkę z takimi zachowaniami. Twierdzenie, że brytyjski rynek pracy jest mlekiem i miodem płynący, to spore nadużycie.  Jeśli jesteś w podobnej sytuacji i czujesz, że pracodawca Cię dyskryminuje, nie możesz przejść obok tego obojętnie. W UK takie przypadki są ostro piętnowane. Podpowiadamy, jak walczyć z przejawami dyskryminacji w miejscu pracy i gdzie się zgłosić po pomoc.

Prawo w UK wprost zabrania dyskryminacji w miejscu pracy

Kwestie związane z tym, co jest dyskryminacją, a co nią nie jest, uregulowała ustawa Equality Act, która weszła w życie w 2010 roku. Ten akt prawny nałożył na przedsiębiorstwa działające w Wielkiej Brytanii kategoryczny zakaz dyskryminowania pracowników z niemal jakiegokolwiek powodu. Najważniejszy zapis ustawy wyróżnia cztery formy dyskryminacji. Opiszmy każdą z nich, bo być może znalazłaś/eś się w jednej z tych sytuacji.

1.Dyskryminacja bezpośrednia w miejscu pracy

Będziemy mieć z nią do czynienia w momencie, gdy pracodawca lub bezpośredni przełożony traktuje pracowników nierówno ze względu na jakąś konkretną cechę. O dyskryminacji bezpośredniej mówimy nie tylko w trakcie trwania zatrudnienia. Może do niej dojść również na etapie przyjmowania ludzi do pracy.

Typowe powody dyskryminacji bezpośredniej to:

• Płeć
• Orientacja seksualna
• Wiek
• Stan cywilny
• Rasa
• Narodowość

Polacy pracujący na Wyspach Brytyjskich zdecydowanie najczęściej padają ofiarą właśnie dyskryminacji bezpośredniej, przede wszystkim ze względu na narodowość. Takie przypadki nasiliły się po ogłoszeniu wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej.

Dyskryminacja bezpośrednia ujawnia się na czterech poziomach:

• Płacowym – dyskryminowany pracownik może otrzymywać niższe wynagrodzenie. Przełożony może mu również odmawiać przyznawania nadgodzin.
• Formy zatrudnienia – narzędziem dyskryminacji może być odmowa zawarcia umowy o pracę na pełen etat.
• Rozwoju – dyskryminowany pracownik nie może liczyć np. na dofinansowanie szkoleń czy kursów, chociaż jego koledzy na tym samym stanowisku już dawno z tego skorzystali.
• Redukcji etatów – pracę jako pierwsza zawsze straci osoba dyskryminowana, nawet jeśli wcale nie osiągała najgorszych wyników.

2. Dyskryminacja pośrednia w miejscu pracy

Ma ona miejsce w momencie, gdy reguły przyjęte w zakładzie pracy wykluczają możliwość podjęcia zatrudniania przez osoby o konkretnych cechach. Przykładem będzie sytuacja, w której kandydatka na dane stanowisko nie zostanie przyjęta (pomimo świetnych kwalifikacji), bo jest w ciąży.

Innym przykładem dyskryminacji pośredniej jest wprowadzenie w firmie zakazu zasłaniania włosów, co oczywiście uniemożliwi podjęcie zatrudnienia praktykującej muzułmance czy ortodoksyjnemu sikhowi.

Ważne!

W niektórych przypadkach dyskryminacja pośrednia jest całkowicie dopuszczalna. Jeśli pracodawca potrafi uzasadnić powód dyskryminowania pracowników (np. względy higieniczne przy produkcji żywności), to nic mu z tego tytułu nie grozi.

3. Prześladowanie w miejscu pracy

Ustawa Equality Act definiuje je jako „niepożądane zachowanie” względem pracownika ze względu na jego określone cechy. Jest to bardzo ciężkie naruszenie prawa pracy i takich sytuacji nie wolno akceptować. Przykładem prześladowania będzie np. obrażanie pracownika na tle rasistowskim czy płciowym. Z prześladowaniem najczęściej mamy do czynienia na niskim szczeblu (czyli wśród samych pracowników), ale jeśli przełożony się o tym dowie, jego obowiązkiem jest natychmiastowa reakcja.

Ważne!

Możesz poinformować swojego przełożonego o tym, że jesteś prześladowany, nawet jeśli prześladowca nie pracuje w tej samej firmie, a jest np. dostawcą towaru. Wówczas przełożony również musi zareagować i udzielić Ci wsparcia.

4. Represjonowanie w miejscu pracy

O represjonowaniu pracownika mówimy w momencie, gdy ten spotyka się z szykanowaniem będącym skutkiem jego walki o swoje prawa. Pisząc prościej: jeśli Maciek Nowak został bezprawnie zwolniony przez brytyjskiego pracodawcę, sąd przyznał mu rację i nakazał przywrócenie Maćka na dawne stanowisko, a teraz pracodawca się mści, to mamy do czynienia z represjonowaniem. Jest to oczywiście niezgodne z prawem.

Jak udowodnić dyskryminację?

Nie jest to niestety takie proste. Nie napiszemy, że wystarczy zgłosić się np. do ACAS i powiedzieć: „Dzień dobry, mój szef się nade mną znęca, zróbcie coś z tym.”, aby od ręki rozwiązać swój problem, bo to tak nie działa.

Przede wszystkim potrzebujesz wiarygodnych, mocnych dowodów. Przedsiębiorcy dający zatrudnienie innym są w Wielkiej Brytanii szanowani, zrzeszają się w bardzo prężnie działające stowarzyszenia, korzystają z pomocy prawników – rzucaniem bezpodstawnych oskarżeń na pewno niczego nie ugrasz.

Dowodem dyskryminacji może być właściwie cokolwiek, co tylko uwiarygodni Twoje słowa. Jeśli np. przełożony notorycznie odmawia Ci nadgodzin, poproś go o pisemne uzasadnienie. Możesz również zdobyć listę nadgodzin, na której widnieją wciąż te same nazwiska, ale bez Twojego. Bardzo mocnym dowodem dyskryminacji są też zeznania innych pracowników. Jeśli ten problem dotknął nie tylko Ciebie, ale też pozostałe osoby zatrudnione w firmie, powinniście działać wspólnie, bo wówczas macie znacznie większe szanse na zapewnienie sobie ochrony.

Gdzie szukać pomocy, jeśli czuję się dyskryminowana/dyskryminowany?

Jeśli spotykasz się z dyskryminacją ze strony kolegów, to przede wszystkim zacznij od zgłoszenia tej sprawy bezpośredniemu przełożonemu. Jeśli ten nic z tym nie zrobi, idź do właściciela/prezesa i poinformuj go o tym. Istnieje bardzo duża szansa, że ten zareaguje, ponieważ brytyjscy przedsiębiorcy bardzo boją się procesów sądowych i towarzyszących im skandali medialnych.

Jeśli odbiłeś się od ściany lub też dyskryminacja wychodzi bezpośrednio od szefostwa firmy, nie pozostaje Ci nic innego, jak zwrócić się po pomoc do ACAS. Na oficjalnej stronie internetowej tej organizacji znajdziesz m.in. telefon zaufania, pod którym uzyskasz szczegółowe porady na temat najkorzystniejszego toku postępowania. Podobnych informacji udzieli Ci lokalne biuro Citizens Advice.

Pamiętaj, że dyskryminacji nie można akceptować, niezależnie od tego, jak bardzo daje Ci się ona we znaki. Podziel się tymi informacjami także z osobami, o których wiesz, że są dyskryminowane w swoich miejscach pracy.